23 maart 2017

Afgelopen dinsdag maakte de Kiesraad de definitieve uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 bekend. Hoewel de zetelverdeling overeenkomt met de uitslag die op de verkiezingsavond bekend werd gemaakt, laten de definitieve cijfers van de Kiesraad een aantal interessante feiten zien.

De Stemmentrekkers

Kandidaten met de meeste stemmen

Allereerst de kandidaten met de meeste stemmen. Opmerkelijk is dat Alexander Pechtold zo’n 80.000 stemmen meer wist binnen te halen dan Sybrand Buma van de CDA, wiens partij meer stemmen kreeg dan D66. SP-lijsttrekker Emile Roemer had eveneens meer succes in vergelijking met GroenLinks-voorman Jesse Klaver.

Hoogvliegers

Ook naast de hooggeplaatste namen zijn er de nodige politici die, gekeken naar het aantal uitgebrachte stemmen per kandidaat, relatief veel stemmen vergaarden. Zo kreeg nummer 44 van het CDA, melkveehouder Maurits von Martels, zijn zetel toegewezen op basis van voorkeursstemmen. Slechts drie andere CDA-politici kregen meer stemmen dan Von Martels. Ook een zestal andere politici vergaarden relatief meer stemmen dan redelijkerwijs op basis van hun toegewezen plek mocht worden verwacht. Mede hierdoor wisten Isabelle Diks, Lisa Westerveld en Lilianne Ploumen eveneens op basis van voorkeursstemmen een Kamerzetel te verkrijgen.

De Sekseverhouding

 Vrouwen met de meeste stemmen

Marianne Thieme was de vrouw met de meeste stemmen bij deze verkiezingen. Daarna volgen Mona Keijzer en Jeanine Hennis-Plasschaert, de nummers twee van het CDA en de VVD. Opmerkelijk is dat D66’er Pia Dijkstra meer stemmen kreeg dan de vrouwelijke nummer twee van deze partij. Daarmee is D66, samen met de SP en de PvdA, de enige partij waar de nummer twee op de lijst niet het een-na-hoogste aantal stemmen binnenhaalde voor zijn/haar partij.

Het aantal vrouwen in de Tweede Kamer laat een dalende trend zien sinds 2010. Met slechts 54 gekozen vrouwelijke Tweede Kamerleden komt het percentage vrouwen in de Tweede Kamer op 36%, een dieptepunt na de verkiezingen van 2010 (40,7 %) en 2012 (38,7). Ook de verkiezingen van 2006, 2003 en 1998 kenden een hoger aantal gekozen vrouwen. Wellicht een kleine opsteker in deze context is het succes van een drietal vrouwelijke politici. Lisa Westerveld (GroenLinks, nr. 14), Isabelle Diks (GroenLinks, nr. 19) en Liliane Ploumen (PvdA, nr.10) behaalden hun zetels geheel op basis van voorkeursstemmen. Bij beide partijen gaat dit ten koste van een mannelijke partijgenoot die hoger op de lijst stond.

De Lijstduwers

BN’ers met de meeste stemmen

Als vanouds waren er aan de onderkant van het stembiljet de nodige BN’ers te vinden. Dit liep uiteen van mensen uit de sportwereld, zoals voetbalcoach Foppe de Haan (PvdA), tot vloggers als Teske de Schepper bij de Partij voor de Dieren. Laatstgenoemde partij wist zelfs een blik Nederlandse schrijvers open te trekken, met A.F.Th. van der Heijden, Mensje van Keulen en Maarten Biesheuvel als bekendste voorbeelden. Onder de BN’ers vergaarden actrice Georgina Verbaan (PvdD), oud-zwemmer Maarten van der Weijden en predikant Orlando Bottenbley (ChristenUnie) de meeste stemmen.

Tussen de bekende namen aan de onderkant van de kandidatenlijsten stonden ook de nodige partijcoryfeeën. Van de grootste namen wist GroenLinks-boegbeeld Ineke van Gent de meeste stemmen te trekken. Ook CDA-veteraan Hannie van Leeuwen wist meer dan duizend kiezers enthousiast te maken. Opmerkelijk is ook dat PvdA-routinier Jeltje van Nieuwenhoven, oud-Tweede Kamervoorzitter en huidig gemeenteraadslid in Den Haag, in de kieskring ’s-Gravenhage slechts 44 stemmen wist binnen te halen voor haar partij.