Vandaag is het de ‘derde dinsdag in september’, oftewel Prinsjesdag. De dag van hoed, de koets en het koffertje van het ministerie van Financiën. Minister Hoekstra overhandigt het koffertje vandaag aan de Tweede Kamer met daarin twee belangrijke documenten: de Miljoenennota en de Rijksbegroting. Hierin staan de plannen van het kabinet voor het komende jaar en een toelichting hoe deze plannen worden gefinancierd.
Voor het eerst sinds 1908 spreekt de Koning de troonrede niet uit in de Ridderzaal maar in de Grote Kerk in Den Haag. Dat heeft te maken met de coronacrisis die de wereld de afgelopen maanden in zijn greep heeft.
De coronacrisis beïnvloedt niet alleen de ceremonie van Prinsjesdag, maar ook de plannen van het kabinet. Door de coronacrisis konden veel mensen niet werken en kwam de economie een aantal maanden zo goed als stil te liggen. De economie heeft hierdoor een flinke klap gekregen en het kabinet zal met structurele plannen moeten komen om de economie weer te herstellen. Vandaag zijn de plannen bekend gemaakt die het kabinet heeft bedacht om de economie weer op gang te brengen. Het kabinet geeft bijvoorbeeld aan te willen investeren om uit de economische crisis te komen doormiddel van het investeringsfonds van minister Hoekstra en minister Wiebes.
Na Prinsjesdag beginnen de begrotingsonderhandelingen en wordt het politiek spannend. Tijdens de begrotingsbehandelingen wordt iedere begroting uitgebreid besproken met de desbetreffende minister. Kamerleden kunnen doormiddel van amendementen kosten op de begroting wijzigen, mits hier een meerderheid voor is. De huidige coalitie heeft voor een meerderheid in zowel de Eerste als de Tweede Kamer steun nodig van de oppositie. Dat betekent dat het kabinet moet samenwerken met de oppositie om een meerderheid voor het belastingplan 2021 te behalen. Wanneer de Eerste en Tweede Kamer hebben ingestemd met de begroting mag het kabinet weer aan de slag om deze plannen uit te voeren voor Nederland.
Dröge en Drimmelen volgt de ontwikkelingen rond Prinsjesdag op de voet en helpt u graag met advies over de begroting van het kabinet. Wij houden de actualiteit scherp in de gaten, voor Prinsjesdag en voor het komende politieke jaar.
Wist u dat …
De ‘B’ van de Troon in de Ridderzaal tijdelijk vervangen door een ‘W’ een dag na de inhuldiging van Koning Willem-Alexander. Op dinsdag 17 september 2013 was het huidige houtsnijwerk gereed, de eerste Prinsjesdag van Koning Willem-Alexander, waarin de letters W en A met elkaar verweven.
De ‘B’ van de Troon in de Ridderzaal tijdelijk vervangen door een ‘W’ een dag na de inhuldiging van Koning Willem-Alexander. Op dinsdag 17 september 2013 was het huidige houtsnijwerk gereed, de eerste Prinsjesdag van Koning Willem-Alexander, waarin de letters W en A met elkaar verweven.
Wist u dat …
Er elke minuut een saluutschot wordt afgevuurd door de batterij 11de Afdeling Rijdende Artillerie (Gele Rijders) op het Malieveld in Den Haag tijdens de rijtoer.
Er elke minuut een saluutschot wordt afgevuurd door de batterij 11de Afdeling Rijdende Artillerie (Gele Rijders) op het Malieveld in Den Haag tijdens de rijtoer.
Wist u dat …
In 1911 Koningin Wilhelmina de Troonrede niet heeft voorgelezen. Ze vond dat de voorzitter van de Tweede Kamer moest aftreden. Dit deed hij echter niet dus wilde zij niet voorkomen.
In 1911 Koningin Wilhelmina de Troonrede niet heeft voorgelezen. Ze vond dat de voorzitter van de Tweede Kamer moest aftreden. Dit deed hij echter niet dus wilde zij niet voorkomen.
Wist u dat …
Op Prinsjesdag in 1963 de paarden van de koets met de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet op hol sloegen. De koets kwam tegen een boom tot stilstand. Gelukkig bleven de prinsessen ongedeerd en reden zij verder met hun ouders in de gouden koets.
Op Prinsjesdag in 1963 de paarden van de koets met de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet op hol sloegen. De koets kwam tegen een boom tot stilstand. Gelukkig bleven de prinsessen ongedeerd en reden zij verder met hun ouders in de gouden koets.
Wist u dat …
De gouden koets eigenlijk helemaal niet van goud is, maar van hout en beplakt met een dun laagje bladgoud.
De gouden koets eigenlijk helemaal niet van goud is, maar van hout en beplakt met een dun laagje bladgoud.
Wist u dat …
In 1897 na afloop van de troonrede iemand na het roepen van ‘Leve de Koning!’ daarna spontaan 3x ‘hoera’ riep. Sindsdien gebeurt dat nog steeds ieder jaar.
In 1897 na afloop van de troonrede iemand na het roepen van ‘Leve de Koning!’ daarna spontaan 3x ‘hoera’ riep. Sindsdien gebeurt dat nog steeds ieder jaar.
Wist u dat …
In 1887 Prinsjesdag verplaatst werd naar de 3e dinsdag van september. Voor veel Kamerleden was de reistijd naar Den Haag lang. Om op tijd in de Kamer te zijn voor Prinsjesdag, moesten zij al op zondag van huis vertrekken. Vooral leden van christelijke partijen vonden dat een bezwaar.
In 1887 Prinsjesdag verplaatst werd naar de 3e dinsdag van september. Voor veel Kamerleden was de reistijd naar Den Haag lang. Om op tijd in de Kamer te zijn voor Prinsjesdag, moesten zij al op zondag van huis vertrekken. Vooral leden van christelijke partijen vonden dat een bezwaar.
Wist u dat …
De Troonrede niet altijd in de Ridderzaal is uitgesproken? Tussen 1815 en 1904 sprak de Koning(in) de Troonrede uit in de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Vanaf 1904 is gekozen voor de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag.
De Troonrede niet altijd in de Ridderzaal is uitgesproken? Tussen 1815 en 1904 sprak de Koning(in) de Troonrede uit in de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Vanaf 1904 is gekozen voor de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag.
Wist u dat …
De Rijksbegroting sinds 1947 wordt aangeboden in een koffertje? De toenmalige minister van Financiën wilde de eerste begroting na de Tweede Wereldoorlog in stijl aanbieden. Hij keek dit gebruik af van Engeland, waar ze de rijksbegroting al jaren in een koffertje aanboden.
De Rijksbegroting sinds 1947 wordt aangeboden in een koffertje? De toenmalige minister van Financiën wilde de eerste begroting na de Tweede Wereldoorlog in stijl aanbieden. Hij keek dit gebruik af van Engeland, waar ze de rijksbegroting al jaren in een koffertje aanboden.
Wist u dat …
In 1977 Erica Terpstra de eerste was die een hoedje droeg? Inmiddels is dit zo ingeburgerd dat Prinsjesdag onlosmakelijk verbonden is met de hoedjesparade.
In 1977 Erica Terpstra de eerste was die een hoedje droeg? Inmiddels is dit zo ingeburgerd dat Prinsjesdag onlosmakelijk verbonden is met de hoedjesparade.
Wist u dat …
Wist u dat.. de Troonrede voor het eerst te horen was op de radio in 1933. In het jaar 1952 was de reportage over Prinsjesdag te zien op televisie.
Wist u dat.. de Troonrede voor het eerst te horen was op de radio in 1933. In het jaar 1952 was de reportage over Prinsjesdag te zien op televisie.
Wist u dat …
Op een traditierijke dag als Prinsjesdag is er soms ook ruimte voor vernieuwing? Minister Zalm bood in 1999 de Miljoenennota aan op een cd-rom. Demissionair minister De Jager bood de Miljoenennota in 2012 aan op een tablet met een Prinsjesdag-app.
Op een traditierijke dag als Prinsjesdag is er soms ook ruimte voor vernieuwing? Minister Zalm bood in 1999 de Miljoenennota aan op een cd-rom. Demissionair minister De Jager bood de Miljoenennota in 2012 aan op een tablet met een Prinsjesdag-app.
Wist u dat …
De Glazen Koets het oudste rijtuig in de collectie van het Koninklijk huis is? Deze koets is in 1826 gemaakt voor koning Willem I en sinds 1840 is in gebruik voor Prinsjesdag. De Glazen Koets kent enkele protocollaire regels. Alleen een koning(in) of koninklijke prins mag in een koets met glas zitten. Tevens moeten er acht paarden voorgespannen worden indien de koning plaatsneemt.
De Glazen Koets het oudste rijtuig in de collectie van het Koninklijk huis is? Deze koets is in 1826 gemaakt voor koning Willem I en sinds 1840 is in gebruik voor Prinsjesdag. De Glazen Koets kent enkele protocollaire regels. Alleen een koning(in) of koninklijke prins mag in een koets met glas zitten. Tevens moeten er acht paarden voorgespannen worden indien de koning plaatsneemt.
Wist u dat …
De langste troonrede reeds 3220 woorden telde en geschreven was door kabinet Lubbers III in 1993? De kortste troonrede tot nu toe telde daarentegen 981 woorden en was geschreven door het kabinet van Agt II in 1981 omdat dit kabinet enkele dagen voor Prinsjesdag werd beëdigd.
De langste troonrede reeds 3220 woorden telde en geschreven was door kabinet Lubbers III in 1993? De kortste troonrede tot nu toe telde daarentegen 981 woorden en was geschreven door het kabinet van Agt II in 1981 omdat dit kabinet enkele dagen voor Prinsjesdag werd beëdigd.
Week 38
Algemene Politieke Beschouwingen (APB)
22-23 september
Algemene Politieke Beschouwingen (APB)
Week 40
Algemene Financiële Beschouwingen (AFB)
5-7 oktober
Algemene Financiële Beschouwingen (AFB)
Week 44
Begroting Economische Zaken & Klimaat (XIII)
2-4 november
Begroting Economische Zaken & Klimaat (XIII)
Wat betekent Prinsjesdag voor uw organisatie ?
Wat betekent Prinsjesdag voor uw organisatie?
Vandaag presenteerde het demissionaire kabinet van VVD, CDA, D66 en CU de Miljoenennota, de Rijksbegroting en het Belastingplan. In dit overzicht vindt u de belangrijkste wijzigingen voor uw organisatie. De relevante passages zijn uiteengezet in de onderstaande Prinsjesdagstukken. De hoofdlijnen hieruit zijn:
Effecten corona
Zoals verwacht stond Prinsjesdag ook dit jaar voor een groot gedeelte in het teken van de coronacrisis. Het demissionaire kabinet erkent de brede impact die het virus heeft op de Nederlandse economie. Desondanks wordt er dit jaar een economisch herstel verwacht wegens de bestrijding van het virus. Zo zijn de ramingen dat de Nederlandse economie dit jaar met 3,9% procent. Voor volgend jaar wordt een groei van 3,5% verwacht. Verder loopt de werkloosheid slechts licht op tot 3,5%. Minister Hoekstra (Financiën) schrijft in het voorwoord bij de miljoenennota, met als titel 'Veerkracht en verder bouw', dat "de Nederlandse economie er anderhalf jaar na het begin van de coronacrisis opvallend goed voorstaat".
Wat betekent dit voor GGNL?
De grote beslissingen op groen gas blijven zoals verwacht uit. Nog geen invoering van een bijmengverplichting, of aanpassing van de SDE++ of het fiscale stelsel. Wel geven de verschillende begrotingen zicht op ontwikkelingen rondom groen gas. Bijvoorbeeld over de voortgang van de RES’en, het duurzaamheidskader biogrondstoffen, het stimuleren van het gebruik van hybride warmtepompen of de Wet collectieve warmtevoorziening.
De openstaande toezegging over verbeteringen van de GvO-structuur biedt mogelijk een kans de grip van gemeenten en regio’s op de eigen groen gasproductie te vergroten.
Het bericht van de NOS dat de belasting op aardgas met 2 cent omhoog gaat, volgt niet uit de vandaag gepresenteerde plannen.
Hoe nu verder?
De Algemene Politieke Beschouwingen (ABP) en de Algemene Financiële Beschouwingen (AFB) vinden plaats op respectievelijk 22-23 september en 5-7 oktober. Tijdens deze debatten wordt op hoofdlijnen gedebatteerd over de plannen van Rutte III. De begrotingsbehandelingen starten in de week van 5 oktober, en duren de hele maand oktober en november. De agenda met relevante begrotingsbehandelingen is boven dit bericht beschreven. Tijdens de begrotingsbehandelingen wordt in groter detail ingegaan op de aangekondigde maatregelen per ministerie. Deze debatten volgen we op de bekende thema's en voorzien we van duiding op relevante onderwerpen.
Daarnaast is er nog geen nieuw kabinet gevormd. Het land moet geregeerd worden en dus moeten er wel een begroting komen voor volgend jaar. De formatie van een nieuw kabinet zal weinig tot geen impact hebben op de begroting. Dit komt omdat het overgrote gedeelte van de begrootte bedragen juridisch verplicht uitgegeven moeten worden. Hierom kan een nieuw kabinet weinig verandering aan deze begroting brengen. Tenzij er snel een kabinet wordt gevormd en dat kabinet nog aan de liggende begrotingen gaat sleutelen. Dat betekent dat dan ook de begrotingsbehandelingen opnieuw moeten. Gezien het huidige formatieproces is dit niet waarschijnlijk.
Voor het einde van het jaar stemmen de Tweede Kamer en de Eerste Kamer over de voorstellen en amendementen. Zodra zij de voorstellen hebben goedgekeurd, is de Rijksbegroting vastgesteld en kan de regering haar plannen gaan uitvoeren.
Relevante passages Prinsjesdagstukken 2021
GGNL: Begroting BZK 2022
- Duurzaam wonen en leven in heel Nederland
- In 2022 ondersteunen we dit individuele spoor met financierings- en ontzorgingsarrangementen en subsidie. Een groeiend aantal gebouweigenaren investeert zelf of samen met anderen in verduurzaming, om te besparen op de energierekening of om zich alvast voor te bereiden op verwarming zonder aardgas. Dit kan bijvoorbeeld al met hybride warmtepompen. […] Van 2022 tot en met 2024 zal het kabinet middelen beschikbaar stellen voor het stimuleren van hybride warmtepompen, een nationaal isolatieprogramma en verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. (p. 14)
- Dit moet ertoe leiden dat op termijn alle gebouwen een lager energieverbruik hebben en van duurzame energie worden voorzien: via warmtenetten, via volledig elektrische oplossingen, of via hybride vormen met duurzaam gas. (p. 15)
- Energietransitie gebouwde omgeving en bouwkwaliteit
- Programma aardgasvrije wijken (PAW) Inmiddels zijn 46 proeftuinen geselecteerd waarin wordt geleerd hoe de wijkgerichte aanpak moet worden ingericht en opgeschaald. In 2021/2022 is een derde en laatste ronde proeftuinen voorzien. Met een uitgebreide monitoring volgt het programma de voortgang van de proeftuinen en haalt zo de lessen en knelpunten op. Jaarlijks wordt gerapporteerd aan de Tweede Kamer over de voortgang. In 2020 is het PAW tussentijds geëvalueerd (Kamerstukken II 2020/21, 32847, nr. 684), in 2022 volgt een uitgebreide evaluatie van het programma. (p. 64)
GGNL: Begroting LNV 2022
- Bijlage 4. Strategische Evaluatieagenda
- Beknopte tussenevaluatie meststoffenwet 2021 ex durante
- Regeling kunstmestvervanging en mestverwerking 2025 ex post
- Evaluatie meststoffenwet 2027 ex post (p. 128)
GGNL: Begroting I&W 2022
- 3.9 Artikel 21 Duurzaamheid
- Beleidswijzigingen
- In 2020 heeft het kabinet conform de aankondiging in het Klimaatakkoord en het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie de hoofdlijnen van het duurzaamheidskader voor biomassa vastgesteld. Overeenkomstig de acties uit de uitvoeringsagenda biogrondstoffen vindt in 2022 de verdere implementatie van het duurzaamheidskader plaats. (p. 121)
- Budgettaire gevolgen van beleid
- ‘Overige opdrachten’ betreft hier onder andere opdrachten voor de ontwikkeling van criteria voor duurzaamheid van onder andere biomassa (p. 126)
- Beleidswijzigingen
GGNL: Begroting Financiën en Belastingplan 2022
- Energiebelasting & ODE
- De NOS kopt dat de belasting op aardgas met 2 cent per kuub omhoog gaat. In dat geval zou groen gas meestijgen. In het Belastingplan en de begroting Financiën staan echter geen wetswijzigingen die dit tot effect zou hebben.
- Wel valt het volgende na te rekenen/gaan: de Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord wordt al autonoom het tarief met 1 cent zal verhogen per januari 2022. En in de Wet ODEK staat al een verhoging met iets meer dan 0,1 cent. Mogelijk hebben ze ook een eerdere indexatie meegerekend, dat betreft namelijk ook iets meer dan een halve cent – waarmee het totaal twee cent nadert. Financiën bevestigt dit als vermoedelijke bronnen van de 2 cent.
GGNL: Begroting EZK 2022
- Overzicht subsidies
- Een hierin opgenomen tabel toont het volgende:
Het aantal energieprojecten dat subsidie ontvangt op basis van MEP, SDE of SDE+ is in 2020 gestegen: voor biomassaprojecten 445 t.o.v. 430 in 2019; voor overige (covergisting, wkk, geothermie – anders dan WoL, WoZ, zon-PV) is van 63 naar 74 gestegen. (p. 112)
- Een hierin opgenomen tabel toont het volgende:
- Beleidswijzigingen
- Door een volgend kabinet, in samenspraak met de decentrale overheden, wordt een besluit genomen over de continuering van het Nationaal Programma (NP) RES. (p. 114)
- EBN zal een rol toegewezen krijgen in de opslag van CO2 , naast de commerciële operators. De hiervoor benodigde wetswijziging zal worden voorbereid (p. 115)
- Het voornemen is het wetsvoorstel collectieve warmtevoorziening in 2022 bij de Tweede Kamer in te dienen. (p. 115)
- Budgettaire gevolgen van beleid
- Voor de openstelling van de SDE++ in 2022 wordt opnieuw uitgegaan van een openstelling van € 5 mld: zodra hier een definitief besluit over genomen is zal het hiervoor benodigde verplichtingenbudget in de begroting 2023 worden opgenomen, aangezien ook deze openstelling pas in het jaar volgend op de openstelling tot verplichting zal komen (p. 121)
- Tabel van pagina 122:
- Om internationaal onderzoek naar CO2 - afvang, -transport en -opslag te bevorderen, neemt Nederland deel aan het Europese onderzoeksprogramma ACT (Accelerating CCS Technologies). EZK heeft voor ACT I (2017-2020) ruim € 4 mln aan onderzoeksbudget beschikbaar gesteld en voor ACT II (2019-2022) € 4,5 mln. Voor ACT III (2021-2024) zal Nederland opnieuw een bijdrage leveren van € 4 mln. Nederlandse onderzoeksinstellingen en bedrijven werken hierin samen met organisaties uit Europa en Noord-Amerika. Daarnaast levert het Ministerie van EZK in 2021 een bijdrage van € 4 mln aan het ERA-net deel in het Clean Energy Transition Partnership. (p. 124)
- Subsidie voor het Expertisecentrum Warmte (ECW), waarmee onder andere gemeenten in staat gesteld worden extern advies in te winnen voor de Transitievisie Warmte. (p. 125)
- Moties en toezeggingen
- De volgende moties zijn 'onderhanden':
- Stoffer c.s.: Verzoekt de regering te onderzoeken hoe bij de vormgeving van de SDE++- regeling rekening gehouden kan worden met de systeemkosten die energiebronnen met zich meebrengen en die via de transporttarieven gefinancierd worden, en de Kamer hierover voor het einde van het jaar te informeren (p. 213)
- Grinwis- Bontenbal: Verzoekt de regering, de voor- en nadelen van een schot voor warmte in de SDE++ in kaart te brengen, en de Kamer hier in het najaar over te informeren. (p. 213)
- Van der Lee-Bontenbal: Verzoekt de regering, een normering voor te bereiden die de uitrol van hybride warmtepompen stimuleert. (p. 214)
- Teunissen-Van Raan: Verzoekt de regering, om er in Europa voor te pleiten om bij de herziening van de RED II te rekenen met de werkelijke uitstoot van houtige biomassa. (p. 214)
- De volgende toezeggingen zijn ‘onderhanden':
- Minister is bereid naar de EU/ lidstaten te gaan met om verbeteringen in de GvO-structuur te bepleiten, MITS hier ook een goed idee voor is. Dat zal hij ook intern EZK nagaan. (p. 231)
- De volgende moties zijn 'onderhanden':
Uw contact voor persoonlijk advies
Senior adviseur
c.zwaaneveld@dr2.nl
Geassocieerd partner en senior adviseur
m.vander.werf@dr2.nl
