Erasmus Universiteit 2022

Vandaag is het de ‘derde dinsdag in september’, oftewel Prinsjesdag. De dag van hoed, de koets en het koffertje van het ministerie van Financiën. Minister Hoekstra overhandigt het koffertje vandaag aan de Tweede Kamer met daarin twee belangrijke documenten: de Miljoenennota en de Rijksbegroting. Hierin staan de plannen van het kabinet voor het komende jaar en een toelichting hoe deze plannen worden gefinancierd.

Voor het eerst sinds 1908 spreekt de Koning de troonrede niet uit in de Ridderzaal maar in de Grote Kerk in Den Haag. Dat heeft te maken met de coronacrisis die de wereld de afgelopen maanden in zijn greep heeft.

De coronacrisis beïnvloedt niet alleen de ceremonie van Prinsjesdag, maar ook de plannen van het kabinet. Door de coronacrisis konden veel mensen niet werken en kwam de economie een aantal maanden zo goed als stil te liggen. De economie heeft hierdoor een flinke klap gekregen en het kabinet zal met structurele plannen moeten komen om de economie weer te herstellen. Vandaag zijn de plannen bekend gemaakt die het kabinet heeft bedacht om de economie weer op gang te brengen. Het kabinet geeft bijvoorbeeld aan te willen investeren om uit de economische crisis te komen doormiddel van het investeringsfonds van minister Hoekstra en minister Wiebes.

Na Prinsjesdag beginnen de begrotingsonderhandelingen en wordt het politiek spannend. Tijdens de begrotingsbehandelingen wordt iedere begroting uitgebreid besproken met de desbetreffende minister. Kamerleden kunnen doormiddel van amendementen kosten op de begroting wijzigen, mits hier een meerderheid voor is. De huidige coalitie heeft voor een meerderheid in zowel de Eerste als de Tweede Kamer steun nodig van de oppositie. Dat betekent dat het kabinet moet samenwerken met de oppositie om een meerderheid voor het belastingplan 2022 te behalen. Wanneer de Eerste en Tweede Kamer hebben ingestemd met de begroting mag het kabinet weer aan de slag om deze plannen uit te voeren voor Nederland.

Dröge en Drimmelen volgt de ontwikkelingen rond Prinsjesdag op de voet en helpt u graag met advies over de begroting van het kabinet. Wij houden de actualiteit scherp in de gaten, voor Prinsjesdag en voor het komende politieke jaar.

Na Prinsjesdag beginnen de begrotingsonderhandelingen en wordt het politiek spannend. Tijdens de begrotingsbehandelingen wordt iedere begroting uitgebreid besproken met de desbetreffende minister. Kamerleden kunnen doormiddel van amendementen kosten op de begroting wijzigen, mits hier een meerderheid voor is. De huidige coalitie heeft voor een meerderheid in zowel de Eerste als de Tweede Kamer steun nodig van de oppositie. Dat betekent dat het kabinet moet samenwerken met de oppositie om een meerderheid voor het belastingplan 2021 te behalen. Wanneer de Eerste en Tweede Kamer hebben ingestemd met de begroting mag het kabinet weer aan de slag om deze plannen uit te voeren voor Nederland.

Wist u dat …
De ‘B’ van de Troon in de Ridderzaal tijdelijk vervangen door een ‘W’ een dag na de inhuldiging van Koning Willem-Alexander. Op dinsdag 17 september 2013 was het huidige houtsnijwerk gereed, de eerste Prinsjesdag van Koning Willem-Alexander, waarin de letters W en A met elkaar verweven.

Wist u dat …
Er elke minuut een saluutschot wordt afgevuurd door de batterij 11de Afdeling Rijdende Artillerie (Gele Rijders) op het Malieveld in Den Haag tijdens de rijtoer.

Wist u dat …
In 1911 Koningin Wilhelmina de Troonrede niet heeft voorgelezen. Ze vond dat de voorzitter van de Tweede Kamer moest aftreden. Dit deed hij echter niet dus wilde zij niet voorkomen.

Wist u dat …
Op Prinsjesdag in 1963 de paarden van de koets met de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet op hol sloegen. De koets kwam tegen een boom tot stilstand. Gelukkig bleven de prinsessen ongedeerd en reden zij verder met hun ouders in de gouden koets.

Wist u dat …
De gouden koets eigenlijk helemaal niet van goud is, maar van hout en beplakt met een dun laagje bladgoud.

Wist u dat …
In 1897 na afloop van de troonrede iemand na het roepen van ‘Leve de Koning!’ daarna spontaan 3x ‘hoera’ riep. Sindsdien gebeurt dat nog steeds ieder jaar.

Wist u dat …
In 1887 Prinsjesdag verplaatst werd naar de 3^e dinsdag van september. Voor veel Kamerleden was de reistijd naar Den Haag lang. Om op tijd in de Kamer te zijn voor Prinsjesdag, moesten zij al op zondag van huis vertrekken. Vooral leden van christelijke partijen vonden dat een bezwaar.

Wist u dat …
De Troonrede niet altijd in de Ridderzaal is uitgesproken? Tussen 1815 en 1904 sprak de Koning(in) de Troonrede uit in de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Vanaf 1904 is gekozen voor de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag.

Wist u dat …
De Rijksbegroting sinds 1947 wordt aangeboden in een koffertje? De toenmalige minister van Financiën wilde de eerste begroting na de Tweede Wereldoorlog in stijl aanbieden. Hij keek dit gebruik af van Engeland, waar ze de rijksbegroting al jaren in een koffertje aanboden.

Wist u dat …
In 1977 Erica Terpstra de eerste was die een hoedje droeg? Inmiddels is dit zo ingeburgerd dat Prinsjesdag onlosmakelijk verbonden is met de hoedjesparade.

Wist u dat …
Wist u dat.. de Troonrede voor het eerst te horen was op de radio in 1933. In het jaar 1952 was de reportage over Prinsjesdag te zien op televisie.

Wist u dat …
Op een traditierijke dag als Prinsjesdag is er soms ook ruimte voor vernieuwing? Minister Zalm bood in 1999 de Miljoenennota aan op een cd-rom. Demissionair minister De Jager bood de Miljoenennota in 2012 aan op een tablet met een Prinsjesdag-app.

Wist u dat …
De Glazen Koets het oudste rijtuig in de collectie van het Koninklijk huis is? Deze koets is in 1826 gemaakt voor koning Willem I en sinds 1840 is in gebruik voor Prinsjesdag. De Glazen Koets kent enkele protocollaire regels. Alleen een koning(in) of koninklijke prins mag in een koets met glas zitten. Tevens moeten er acht paarden voorgespannen worden indien de koning plaatsneemt.

Wist u dat …
De langste troonrede reeds 3220 woorden telde en geschreven was door kabinet Lubbers III in 1993? De kortste troonrede tot nu toe telde daarentegen 981 woorden en was geschreven door het kabinet van Agt II in 1981 omdat dit kabinet enkele dagen voor Prinsjesdag werd beëdigd.

Week 38

22-23 september

Algemene Politieke Beschouwingen (APB)

Week 40

5-7 oktober

Algemene Financiële Beschouwingen (AFB)

Week 43

26-28 oktober

Begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI)

Week 46

16-18 november

Begroting Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII)

Week 44

2-4 november

Begroting Economische Zaken & Klimaat (XIII)

Wat betekent Prinsjesdag voor uw organisatie ?

Wat betekent Prinsjesdag voor uw organisatie?

Vandaag presenteerde het demissionaire kabinet van VVD, CDA, D66 en CU de Miljoenennota, de Rijksbegroting en het Belastingplan. In dit overzicht vindt u de belangrijkste wijzigingen voor uw organisatie. De relevante passages zijn uiteengezet in de onderstaande Prinsjesdagstukken. De hoofdlijnen hieruit zijn:

Ontwikkelingen hoger onderwijs

In de begroting worden geen beleidsverschuivingen voorgesteld m.b.t. de bekostiging van het hoger onderwijs. Recente onderzoeken, bijvoorbeeld van PWC en Berenschot, hebben geconcludeerd dat er structureel meer geld nodig is. Het is aan een volgend kabinet, om hier keuzes over te maken. De Strategische agenda hoger onderwijs heeft aangetoond dat het Nederlands hoger onderwijs hoogstaand is, hetgeen prominent terugkomt in de begroting. Tegelijkertijd zijn er uitdagingen, bijvoorbeeld waar het werkdruk, en studentenwelzijn betreft. Om ervoor te zorgen dat instellingen niet in financiële onzekerheid zitten en de instellingen kunnen blijven investeren in de kwaliteit van het hoger onderwijs is besloten de kwaliteitsbekostiging ook voor 2021 toe te kennen met de reguliere rijksbijdrage, net als is gebeurd voor 2019 en 2020. Dit overzicht bevat naast relevante informatie uit de begroting over bekostiging, paragrafen over o.a. internationalisering, flexibilisering, cyberveiligheid en diversiteit en inclusie.

Hoe nu verder?

De Algemene Politieke Beschouwingen (ABP) en de Algemene Financiële Beschouwingen (AFB) vinden plaats op respectievelijk 21-23 september en 5-7 oktober. Tijdens deze debatten wordt op hoofdlijnen gedebatteerd over de plannen van Rutte III. De begrotingsbehandelingen starten in de week van 5 oktober, en duren de hele maand oktober en november. De agenda met relevante begrotingsbehandelingen is boven dit bericht beschreven. Tijdens de begrotingsbehandelingen wordt in groter detail ingegaan op de aangekondigde maatregelen per ministerie. Deze debatten volgen we op de bekende thema's en voorzien we van duiding op relevante onderwerpen.

Daarnaast is er nog geen nieuw kabinet gevormd. Het land moet geregeerd worden en dus moeten er wel een begroting komen voor volgend jaar. De formatie van een nieuw kabinet zal weinig tot geen impact hebben op de begroting. Dit komt omdat het overgrote gedeelte van de begrootte bedragen juridisch verplicht uitgegeven moeten worden. Hierom kan een nieuw kabinet weinig verandering aan deze begroting brengen. Tenzij er snel een kabinet wordt gevormd en dat kabinet nog aan de liggende begrotingen gaat sleutelen. Dat betekent dat dan ook de begrotingsbehandelingen opnieuw moeten. Gezien het huidige formatieproces is dit niet waarschijnlijk.

Voor het einde van het jaar stemmen de Tweede Kamer en de Eerste Kamer over de voorstellen en amendementen. Zodra zij de voorstellen hebben goedgekeurd, is de Rijksbegroting vastgesteld en kan de regering haar plannen gaan uitvoeren.

Relevante passages Prinsjesdagstukken 2021

Begroting OCW

Algemeen
- “De Strategische agenda hoger onderwijs heeft laten zien dat het Nederlandse onderwijs en onderzoek kwalitatief hoogstaand en breed toegankelijk is. Tegelijk bleek dat het stelsel onder druk staat, dat de werkdruk hoog is en dat studentenwelzijn meer aandacht vraagt. De investeringen vanuit de kwaliteitsafspraken lopen in 2022 verder op tot € 495 miljoen. Het volgende kabinet zal een besluit nemen over het vervolg na 2024. We zijn voornemens loting weer in te voeren als één van de instrumenten van decentrale selectie. Zo borgen en verbeteren we de toegankelijkheid van opleidingen met een numerus fixus. Daarnaast stellen we in 2022 € 1,5 miljoen beschikbaar voor wisselstroomtrajecten die het studenten mogelijk maken om soepel tussen universiteit en hogeschool te kunnen wisselen. Verder hebben we stappen aangekondigd om voor flexibilisering ruimte te creëren in wet- en regelgeving.” [p.12]
- [p.63]
- [p.64] De uitgaven per student blijven stabiel.
Flexibilisering
- [p.187] Moties en toezeggingen: niet afgerond.
Internationalisering
- “Ook is 2022 het eerste volledige uitvoeringsjaar van Horizon Europe, het Europese programma voor onderzoek en innovatie. Daarbinnen maken we ons hard voor de belangen van de Nederlandse wetenschap. Dat doen we bijvoorbeeld door aan te dringen op de vernieuwing van de Europese Onderzoeksruimte met ambitieuze en realistische doelen en door het behouden van excellentie en impact als leidende principes binnen het Horizon Europe-programma. Deelname van Nederlandse onderzoekers aan Horizon Europe is van groot belang om internationaal mee te blijven doen met de top van de wetenschap en samen te werken op Europees niveau.” [p.12]
- [p.187] Moties en toezeggingen: niet afgerond.
- [p. 2]
- “Aanvullend kan daarop nog worden gemeld dat via een subsidieregeling virtuele internationale samenwerkingsprojecten mogelijk worden gemaakt. Op deze wijze krijgen studenten toegang tot de verschillende mogelijkheden die bijdragen aan hun interculturele competenties en hun internationale oriëntatie.” [p.64]
Artificial Intelligence & cyberveiligheid
- “In 2022 gaan wij verder met het implementeren van de in het kader van kennisveiligheid in 2020 gepresenteerde maatregelen om risico’s binnen onze kennis- en innovatiesystemen te ondervangen. We blijven inzetten op het verhogen van het risicobewustzijn bij instellingen.” [p.12]
- [p. 161] Moties en toezeggingen, moties afgerond.
- [p.200] Moties en toezeggingen, niet afgerond.
Corona
- [p. 20-22]
In- en doorstroom
- “We zijn voornemens loting weer in te voeren als één van de instrumenten van decentrale selectie. Zo borgen en verbeteren we de toegankelijkheid van opleidingen met een numerus fixus. Daarnaast stellen we in 2022 € 1,5 miljoen beschikbaar voor wisselstroomtrajecten die het studenten mogelijk maken om soepel tussen universiteit en hogeschool te kunnen wisselen.” [p.12]
Diversiteit & inclusie
- “Iedereen die de capaciteit heeft om te studeren, moet de mogelijkheid hebben om te studeren. De achtergrond en de persoonlijke omstandigheden van studenten zouden zo min mogelijk invloed moeten hebben op de onderwijsuitkomsten. Dat betekent dat de studentenpopulatie die in het hoger onderwijs instroomt, aan het hoger onderwijs deelneemt en succesvol afrondt, zoveel mogelijk een afspiegeling zou moeten zijn van de diversiteit in het toeleverend onderwijs. Ondervertegenwoordiging in het hoger onderwijs van specifieke groepen kan duiden op ongelijke kansen.” [p. 246]
Eerste generatie studenten
- [p.186]
Bekostiging
- [p.66]
Kwaliteitsafspraken
- “Om er voor te zorgen dat instellingen niet in financiële onzekerheid zitten en de instellingen kunnen blijven investeren in de kwaliteit van het hoger onderwijs is besloten de kwaliteitsbekostiging ook voor 2021 toe te kennen met de reguliere rijksbijdrage, net als is gebeurd voor 2019 en 2020. Instellingen die in de eerste ronde geen positief besluit hebben ontvangen, dienen alsnog een nieuwe aanvraag in en de NVAO zal de Minister adviseren over die aanvraag. Daarbij gelden dezelfde criteria als in de eerste ronde. Na het aantreden van een nieuw bewindspersoon zal er ook een besluit moeten worden genomen over de toekomst van de kwaliteitsafspraken na 2024.” [p.69]
- [p. 188]
Lerarenopleiding
- “De subsidieregeling tweede lerarenopleiding maakt het voor leraren financieel aantrekkelijker om een tweede lerarenopleiding (bachelor of master) te volgen die opleidt tot een bevoegdheid en waarvoor instellingscollegegeld moet worden betaald, indien zij geen aanspraak mogen en kunnen maken op een andere subsidieregeling. […] De subsidie tweede lerarenopleiding is vanaf het studiejaar 2020/2021 aan te vragen. Vanaf 2021/2022 wordt de subsidieregeling aangepast in de hoogte van de tegemoetkoming en wordt het mogelijk om voor twee in plaats van één jaar een tegemoetkoming aan te vragen.” [p.71]